Bölkow Bo-105C
De Messerschmitt-Bölkow-Blohm Bo-105C is een lichte utility helikopter. In Nederland is het model vanaf 1975 veelvuldig door Koninklijke Luchtmacht, de Dienst Luchtvaart van het Korps Rijkspolitie (dienst Landelijke Eenheid) en de KLM gebruikt. De toepassing van twee gasturbine motoren maakte het destijds tot de duurste lichte utility helikopter ter wereld. De ontwikkeling van de Bo-105 door de Duitse firma Messerschmitt Bölkow Blohm begon in de herfst van 1961. Het eerste prototype was voorzien van een conventionele rotor van Westland Scout en werd een regelrechte ramp. Het werd meteen al vernield bij de eerste grondtest. Het tweede prototype kreeg echter het nieuwe, scharnierloze 4-blads rotor System Bölkow; dit was een rotorkop van titanium met 4 rotorbladen uit vezelversterkt kunststof. Het bewees bij zijn eerste vlucht op 17 februari 1967 zijn uitstekende vliegkwaliteiten. Na verdere verbeteringen ontstond de eerste geleverde serieversie, de Bo-105C, die werd geleverd met twee Allison gasturbines van het type 250-C20B. De helikopters waren aanvankelijk verdeeld over het 298 en het 299 Squadron, maar werden in augustus 1979 ingedeeld bij het 299 Squadron op Vliegbasis Deelen.
In de periode 1975-1979 werden voor Nederland de Bo-105's ten behoeve van de Groep Lichte vliegtuigen geleverd. Deze toestellen voerden de registraties B-37 tot en met B-48 en B-63 tot en met B-80. De helikopters werden aanvankelijk verdeeld over het 298 en het 299 Squadron, maar werden in augustus 1979 allemaal ingedeeld bij het 299 Squadron op Vliegbasis Deelen, waarmee het 298 Squadron een Alouette- en het 299 Squadron een Bölkowsquadron werd.
Het 299 Squadron kwam in het nieuws toen in de nacht van 2 op 3 februari 1992 een terroristische actie op de Vliegbasis Deelen werd uitgevoerd waarbij door een radicale politieke actiegroep in een hangar werd ingebroken en brand werd gesticht. Hierbij ging 1 Bo-105 helikopter (B-46) in vlammen op en raakten diverse andere beschadigd. De schade bedroeg 20 miljoen gulden.
De Bo-105C werd ingezet voor waarneming, personenvervoer, liaisontaken en gewondentransport. De Bo-105's werden enkele keren gemoderniseerd en dit type helikopter werd het eerste van de Nederlandse krijgsmacht dat werd aangepast om veilig met nachtzichtapparatuur in de vorm van night vision goggles (NVG) te kunnen vliegen waarbij ook vliegen onder Instrument Meteorological Conditions (IMC) mogelijk werd. Hiertoe werd een toestel aangekocht van de KLM dat als proefmodel werd gebruikt (registratie B-83) waarna de rest van de vloot werd gemodificeerd. Sommige helikopters werden voorzien van een lichte bepantsering en zogenoemde flare-dispensers voor zelfbescherming tegen vanaf de schouder afgevuurde raketten. Na de modificatie van de helikopter en aanpassing van de motoren kregen de toestellen de benaming Bo-105CB(4).
De Bo's zijn aan het eind van de 20e eeuw veel ingezet bij operaties op de Balkan. Begin 1994 stelde de Koninklijke Luchtmacht een detachement van 4 Bo's van het 299 Squadron ter beschikking aan Dutchbat I. Zij werden ingezet ter ondersteuning van de Nederlandse VN-militairen in Lucavac en in de 'safe havens' Srebrenica en Žepa. Tot hun taken behoorden het evacueren van gewonden en het verzorgen van lichte transportvluchten. Ter voorbereiding op de uitzending werden de toestellen onder meer voorzien van een Global Positioning System (GPS) en kogelwerende kevlarplaten.
In 1999 werd een detachement van 4 Bo-105's naar Farke in Albanië gestuurd waar de toestellen zich voegden bij het aldaar ingedeelde 298 (Chinook) Squadron van Vliegbasis Soesterberg. Zowel de Bo's als de Chinooks werden vooral ingezet voor KFOR, de internationale strijdmacht voor Kosovo. In november 1999 kregen de vier Bo's een nieuwe thuisbasis bij de plaats Toplicane. Samen met de Duitse Bundeswehr werd bij die plaats een nieuwe basis gebouwd en in gebruik genomen. De Bo's werden vanaf daar ingezet voor transport van militair personeel en gewonden, liaison- en verkenningsvluchten, commandovoering en inspecties vanuit de lucht. Op 3 december 1999 kwam in de buurt van de grens van Kosovo en Albanië één van de uitgezonden Bo's (registratie B-37) in aanraking met een aantal hoogspanningskabels tijdens het uitvoeren van een missie en raakte daarbij licht beschadigd.
In Nederland vervulde de Bo-105 hoofdzakelijk een rol bij verkenningstaken, maar ook bij beveiliging van munitietransporten en zelfs als interim- traumahelikopter. Vanaf 1999 werden de Bo-105CB's gefaseerd uit de vlucht genomen door de bezuinigingen op Defensie. De laatste toestellen werden eind 2003 uitgefaseerd.